ویروس
ویروس رایانهای عبارتی است برای یک برنامه ناخواسته مخرب که میتواند روی رایانهها منتشر و اجرا گردد. معمولاً ویروسها توسط برنامهنویسان برای مقاصد گوناگون نوشته میشوند. اهدافی چون شهرت، انتقام، ایجاد خسارت، و یا اهداف اقتصادی میتوانند باعث ایجاد انگیزه در نوشتن ویروس رایانهای شوند. برخی از ویروسها بسیار مخرب هستند و برخی تنها جنبه تبلیغاتی دارند.
علت نامگذاری این برنامهها به ویروس به دلیل شباهت نحوه فعالیت آنها با ویروسها در دنیای حقیقی است. ویروس رایانهای را میتوان برنامهای تعریف نمود که میتواند خودش را با استفاده از یک میزبان تکثیر نماید. بنابراین تعریف اگر برنامهای وجود داشته باشد که دارای آثار تخریبی باشد ولی امکان تکثیر نداشته باشد، نمیتوان آن را ویروس نامید.
معمولاً کاربران رایانه به ویژه آنهایی که اطلاعات تخصصی کمتری درباره رایانه دارند، ویروسها را برنامههایی هوشمند و خطرناک میدانند که خود به خود اجرا و تکثیر شده و آثار تخریبی زیادی دارند که باعث از دست رفتن اطلاعات و گاه خراب شدن کامپیوتر میگردند در حالیکه طبق آمار تنها پنج درصد ویروسها دارای آثار تخریبی بوده و بقیه صرفاً تکثیر میشوند. بنابراین ویروسهای رایانهای از جنس برنامههای معمولی هستند که توسط ویروسنویسان نوشته شده و سپس به طور ناگهانی توسط یک فایل اجرایی و یا جا گرفتن در ناحیه سیستمی دیسک، فایلها و یا رایانههای دیگر را آلوده میکنند. در این حال پس از اجرای فایل آلوده به ویروس و یا دسترسی به یک دیسک آلوده توسط کاربر دوم، ویروس به صورت مخفی نسخهای از خودش را تولید کرده و به برنامههای دیگر میچسباند و به این ترتیب داستان زندگی ویروس آغاز میشود و هر یک از برنامهها و یا دیسکهای حاوی ویروس، پس از انتقال به کامپیوترهای دیگر باعث تکثیر نسخههایی از ویروس و آلوده شدن دیگر فایلها و دیسکها میشوند. بنابراین پس از اندک زمانی در رایانههای موجود در یک کشور و یا حتی در سراسر دنیا منتشر میشوند. از آنجا که ویروسها به طور مخفیانه عمل میکنند، تا زمانی که کشف نشده و امکان پاکسازی آنها فراهم نگردیده باشد، برنامههای بسیاری را آلوده میکنند و از این رو یافتن سازنده و یا منشاء اصلی ویروس مشکل است.
دیسک
دیسک به صفحه? مغناطیسی گردی گفته میشود که بر روی آن اطلاعات ضبط میشود. دیسکها در انواع و اندازههای مختلفی دیده میشوند اما همه? آنها عملکرد یکسانی دارند. به تقسیم بندیهای دایره شکلی که اطلاعات روی آنها ذخیره میشود شیار(Track) و به ناحیههای شعاعی آن بخش (Sector) گفته میشود.
انواع دیسک ها
دیسکها انواع مختلفی دارند که نام تعدادی از آنها در زیر آمدهاست:
?.دیسک نرم یا قابل انتقال (Floppy Disk) این دیسکها را میتوان وارد رایانه کرد و پس از خواندن یا نوشتن اطلاعات آنها را بیرون آورد. این نوع دیسکها در دو اندازه? کلی ??? و ¼? اینچی یافت میشوند و از هرکدام این اندازهها انواعی با ظرفیتهای مختلف وجود دارند.
?. دیسک سخت یا ثابت (Hard Disk) معمولاً این دیسکها فلزی اند و روی آنها را لایهای مغناطیسی پوشاندهاست. این دیسکها بر خلاف دیسکهای نرم قابل انتقال نبوده و نمیتوان آنها را از رایانه خارج کرد. دیسک و دیسک خوان هر دو در محفظهای بسته قرار دارند. گنجایش این دیسکها بین ?? تا چندهزار برابر دیسکهای نرم است. یک محفظه? دیسک سخت شامل چند دیسک فلزی است که روی هم قرار گرفتهاند و به اندازه? ? برابر تعداد دیسکها نوک خواندن و نوشتن وجود دارد. معمولاً در دیسکهای سخت به جای شیار از کلمه? سیلندر یا استوانه استفاده میشود. (زیرا شیارهای دیسکهایی که روی هم قرار گرفتهاند باهم تشکیل یک استوانه میدهند.)
?. CD-ROM این دیسکها گنجایش زیادی داشته و فقط خواندنی هستند.CD مخفف کلمات Compact Disk یا دیسک فشرده میباشد. معمولاً قطر این دیسکها ?? سانتیمتر بوده و برای ضبط اطلاعات بر رویشان لیزر بکار میرود.
?. دیسک نوری_مغناطیسی دیسکهایی اند که هم قابلیت خواندن و هم نوشتن مجدد (با ظرفیت بسیار بالا) بر روی آنها وجود دارد.این دیسکها با تلفیق دو تکنولوژی مغناطیسی و نوری ساخته شدهاند.
فایل
در فرهنگ رایانه، پرونده یا فایل (به انگلیسی: File) به کوچکترین واحد منطقی ذخیرهسازی بر روی دیسک اطلاق میشود که کاربر یابرنامهساز، قادر به مشاهده و دستکاری آن است.
در یک تعریف کلی، فایل مجموعهای است نامدار (و معمولاً دارای یک ساختار درونی مشخص) از نمونههای مختلف یک یا چند نوع رکورد. البته ممکن است فایل اصلاً مجموعهای از رکوردها نباشد، بلکه صرفاً دنبالهای بیساختار از نویسهها باشد که از نظر سیستم فایل، معنای خاصی هم ندارند.
منبع:ویکی پدیا